Nghề thu âm tại Việt Nam đang phát triển rất mạnh. Tại thời điểm bài viết này ( cuối năm 2022 ) cũng là lúc mà kinh tế Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, nhu cầu thu âm của cá nhân và doanh nghiệp cũng tăng lên để đáp ứng các nhu cầu quảng bá, marketing hay văn nghệ văn hóa doanh nghiệp.
Với góc nhìn của người làm nghề thu âm và sản xuất từ đầu những năm 2010, tôi viết bài này cũng là sự chia sẻ về góc nhìn nghề nghiệp cũng như chuyên môn của mình về nghề nghiệp cũng như quá trình phát triển của nghề thu âm tại Việt Nam từ 1992 đến 2022.
Sự phát triển của nghề thu âm tại Việt Nam:
Giai đoạn trước năm 1992:
Thực sự công việc thu âm của Việt Nam đã bắt đầu từ khi có đài phát thanh và đài truyền hình, tuy nhiên trong giai đoạn trước những năm 1992 ( trước thời gian quá độ của Việt Nam và sự sụp đổ của Liên Bang Xô Viết ) đa phần công việc thu âm phục vụ cho các đơn vị truyền thông quốc gia. Giai đoạn này chất lượng thu âm tại Việt Nam cũng không được cao, một phần vì sau chiến tranh, chúng ta bị cấm vận kinh tế dẫn đến sự thiết hụt về công nghệ thu âm. Các thiết bị thu âm của các nhà đài Việt Nam hầu hết là hàng thửa của Liên Xô cũ hoặc Trung Quốc với chất lượng thấp, trong khi giai đoạn này việc thu âm bằng băng từ của Châu Âu và Mỹ đã đạt đến trình độ cao.
Giai đoạn 1992 – 1999:
Là giai đoạn mà nước ta chính thức mở cửa và được dỡ bỏ cấm vận quốc tế sau năm 1992. Tuy nhiên do khó khăn về kinh tế nên việc sở hữu tư nhân của phòng thu tại Việt Nam vẫn rất hạn chế. Thời điểm này là sự bùng nổ về hệ thống nghe – nhìn tại Việt Nam. Người Việt bắt đầu được tiếp cận với những băng cassette và đầu đọc. Tôi vẫn nhớ như in đây là giai đoạn mà âm nhạc Phương Tây và Hải Ngoại phát triển mạnh tại Việt Nam.
Giai đoạn những năm 1999-2010:
Sau khi tiếp cận Internet chính thức vào năm 1998, khoảng đầu những năm 200x là giai đoạn đánh dấu mốc cho việc các phòng thu âm phục vụ nghệ sĩ ra đời. Giờ đây công việc thu âm đã phục vụ được một số đông khách hàng hơn so với trước đây là chỉ phục vụ các công ty phát thanh và truyền hình nhà nước. Tuy nhiên do chi phí cũng như giá thành, có lẽ người sẵn sàng bỏ tiền để thu âm chỉ là Nghệ Sĩ chuyên nghiệp và các doanh nghiệp lớn.
Đây cũng là giai đoạn phát triển lớn đầu tiên của âm nhạc Việt Nam với nhiều các sản phẩm nhạc pop đương đại vẫn còn nhiều giá trị đến ngày nay. Sự phát triển phòng thu âm cho nghệ sĩ bắt đầu nở rộ tại Sài Gòn để đáp ứng nhu cầu sản xuất.
“Nhạc thị trường” cũng là một khái niệm được khai sinh trong thời gian này với hàng tá các sản phẩm âm nhạc đủ mọi chất lượng và thành phần. Tôi vẫn nhớ giai đoạn đó , để tiếp cận với âm nhạc người nghe hầu như phải ra tiệm băng đĩa nhạc để mua CD với rất nhiều sự lựa chọn về nghệ sĩ thượng vàng hạ cám mà sau này khi đôi tai đã có nhiều chuyên môn hơn tôi mới có thể đánh giá được.
Cuối thời điểm này, những năm 2007-20010 là giai đoạn mà các ca sĩ internet được xuất hiện, khi mà việc thu âm đã chỉ cần đến phần mềm và các thiết bị không khó để tiếp cận.
Giai đoạn 2010 đến 2020:
Là giai đoạn bùng nồ của giới phòng thu tại Việt Nam. Trong khi Sài Gòn đã đi trước cả nước về nghề nghiệp thu âm và đã tiến đến giai đoạn chuyên nghiệp thì tại các địa phương khác bắt đầu nhen nhóm và sinh ra các “phòng thu âm giá rẻ”. Việc có thể tiếp cận mua được các thiết bị cơ bản để thu âm không còn quá xa khi chúng ngày càng rẻ. Đi đôi với sự phát triển của nước ta thì nhu cầu giải trí cá nhân và nhu cầu thu âm quảng cáo hay văn nghệ cho doanh nghiệp cũng phát triển. Những phòng thu âm này phục vụ được mọi nhu cầu của khách hàng không chuyên cũng như bán chuyên và một số ít chuyên nghiệp.
Giai đoạn 2020 đến nay
Khi mà người Việt trong nước trong quá trình 10 năm phát triển trước đã tiếp thu được rất nhiều kiến thức phương tây, cộng với việc các du học sinh Việt Nam ở nước ngoài theo học các ngành sản xuất âm nhạc và kỹ sư âm thanh về nước. Sự phát triển phòng thu ở khắp Việt Nam đang tiến dần lên chuyên nghiệp. Đáp ứng với nhu cầu nghe ngày càng cao, việc thu âm và sản xuất các sản phẩm có chất lượng cao đang được chú trọng ở nhiều địa phương.
DT Records là một trong những đơn vị với hệ thống phòng thu âm chuyên nghiệp luôn đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng.
Mời các bạn đọc thêm về kiến thức về lĩnh vực thu âm – sản xuất âm nhạc ở các chuyên mục của chúng tôi.
– Duc Tran –
